Recente updates van EU-regelgeving om in de gaten te houden in 2025

10 minuten01/21/2025

Autheur: Jenny Vuorenlinna - Expert Services Manager bij Enhesa - a trusted Quentic partner

Met de klimaatdoelstellingen voor 2030 en 2050 in het verschiet, blijft de Europese regelgeving aanzienlijk veranderen - vooral om de menselijke gezondheid en het milieu te beschermen door gevaarlijke chemische stoffen tot een minimum te beperken en het welzijn van werknemers te verbeteren. In dit artikel belicht Jenny Vuorenlinna, Expert Services Manager bij Enhesa, enkele recente voorschriften en voorstellen met betrekking tot klimaatverandering, chemicaliënbeheer en bescherming van werknemers in Europa.

Meer specifiek geeft dit artikel een overzicht van de belangrijkste goedkeuringen en voorstellen die in 2024 in de Europese regio zijn gepubliceerd, en kijkt ze naar waar bedrijven rekening mee moeten houden in 2025 en daarna.

Klimaatverandering

Klimaatverandering blijft een van de meest urgente wereldwijde uitdagingen, met 2024 dat als het warmste jaar tot nu toe is geregistreerd. Europa blijft nieuwe klimaatwetgeving vormgeven om de schadelijke gevolgen voor het milieu te verminderen en de voortdurende doelen te behalen:

• Klimaatneutraliteit bereiken tegen 2050  
• Broeikasgasemissies met 55% verminderen tegen 2030 in vergelijking met de niveaus van 1990  
• Broeikasgasemissies met 90% verminderen tegen 2040 vergeleken met de niveaus van 1990 — dit werd aanbevolen door de vorige EU-commissie, maar is nog niet aangenomen.  

In een poging om deze klimaatdoelen te bereiken, zijn belangrijke verordeningen aangenomen die strengere eisen stellen aan het monitoren en rapporteren van emissies, het bevorderen van schoner en groener energiegebruik, en het beschermen van ecosystemen. Hieronder staan de belangrijkste verordeningen die voortkomen uit de Europese Unie om de strijd tegen de gevolgen van klimaatverandering te versterken.

Emissiehandelssysteem

Met als doel de emissies in de EU verder te verlagen, zijn er stappen ondernomen om het EU Emissiehandelssysteem verder te versterken. In september 2024 werden er wijzigingen in de Uitvoeringsverordening (EU) 2018/2066 van de Commissie over de monitoring en rapportage van broeikasgasemissies (de Monitoring- en Rapportageverordening) gepubliceerd, waarin wordt vastgesteld dat installaties die onder het EU Emissiehandelssysteem vallen, moeten voldoen aan strengere monitorings- en rapportageverplichtingen.

Deze wijzigingen vereisen dat exploitanten van vaste installaties onder het EU ETS emissies rapporteren van direct gerelateerde activiteiten die binnen de grenzen van de installatie vallen. Dit betreft activiteiten die een technische verbinding hebben met de ter plaatse uitgevoerde activiteiten en die invloed kunnen hebben op emissies en vervuiling.

Exploitanten moeten ook emissies monitoren en rapporteren van de niet-nulbelaste en nulbelaste koolstoffracties van brandstoffen zoals biomassa en synthetische laag-koolstofbrandstoffen. Deze wijzigingen traden in werking op 1 januari 2024 en maken deel uit van de jaarlijkse rapportage die op 31 maart moet worden ingediend. Ten slotte wordt van luchtvaartmaatschappijen verwacht dat ze jaarlijks, uiterlijk op 31 maart, het gebruik van alternatieve brandstoffen voor de luchtvaart beginnen te monitoren en rapporteren, te beginnen in 2025.

Duurzaamheid en ESG (Environmental, Social, and Governance)

In 2024 hebben we een toename gezien van de regelgeving met betrekking tot ESG en duurzaamheid die gericht is op bedrijven.

Onder de Richtlijn Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), die in 2023 is aangenomen, moeten grote bedrijven en beursgenoteerde ondernemingen nu rapporten openbaar maken over sociale en milieu-risico's en kansen die van invloed zijn op hun activiteiten. Dit omvat hoe hun bedrijfsactiviteiten het milieu en mensen beïnvloeden. De EU-lidstaten waren verplicht de CSRD voor 6 juli 2024 in hun nationale wetgeving om te zetten. Begin 2025 hadden sommige lidstaten deze omzettingen nog niet gepubliceerd. Er zijn waarschijnlijk gevolgen voor degenen die deze omzetting nog niet hebben doorgevoerd, en snelle wetgeving is voor veel lidstaten een reële mogelijkheid — wat potentieel betekent dat bedrijven snel moeten reageren op wijzigende vereisten.

Een andere belangrijke update die bedrijven in de toekomst zal beïnvloeden, is de Richtlijn Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), die in juli 2024 in werking trad. Deze richtlijn introduceert verplichte due diligence op het gebied van mensenrechten en milieu voor bedrijven die aan bepaalde drempels voldoen. Hoewel deze verplichtingen pas in 2027 van toepassing zullen zijn, moeten bedrijven zich ruim van tevoren voorbereiden op het veranderende regelgevingslandschap om te zorgen voor naleving.

2025 zou wel eens een bepalend moment kunnen zijn voor duurzaamheidsinitiatieven in de EU. Het is nog de vraag hoe het aangekondigde plan van Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen om bepalingen onder de CSRD, CSDDD en de EU Taxonomie-verordening te consolideren het regelgevingslandschap zal vormgeven en invloed zal hebben op de uitvoering van deze verplichtingen. Het doel van deze zogenaamde “omnibus”-aanpak is om de rapportageverplichtingen te stroomlijnen en de last voor bedrijven te verminderen, maar hoe dit in de praktijk zal uitpakken, moet nog blijken.

Wet op de Natuurherstel

De EU-regeling inzake natuurherstel — vaker aangeduid als de EU-wet op het natuurherstel — trad in augustus 2024 in werking, met als doel ecosystemen en biodiversiteit te beschermen en te herstellen, evenals bij te dragen aan de mitigatie van klimaatverandering.

De verordening legt een kader vast dat van de lidstaten vereist om nationale maatregelen te implementeren om:

• Ten minste 20% van het land en 20% van de zee gebieden te herstellen tegen 2030
• Alle ecosystemen die herstel nodig hebben te herstellen tegen 2050

EU-lidstaten zijn verplicht om nationale herstelplannen op te stellen en deze vóór 1 september 2026 aan de Europese Commissie (EC) voor te leggen. Hoewel deze bindende doelstellingen uitsluitend van toepassing zijn op lidstaten, kunnen veel bedrijven die actief zijn in en rondom Europa ook worden beïnvloed door maatregelen die op nationaal niveau zijn aangenomen, zoals maatregelen die gericht zijn op het verminderen van vervuiling door gevaarlijke chemicaliën en industrieel afvalwater.

Regelgevingen met betrekking tot emissierapportage, het gebruik van hernieuwbare energie en de versterkte focus op het beschermen van biodiversiteit zullen van bedrijven die in de Europese Unie opereren een striktere focus en rapportage vereisen.

Chemicals management

De wereldwijde chemische productie zal naar verwachting alleen maar groeien tot 2025, wat resulteert in meer landen en regio's die hun inspanningen om strengere regelgeving in te voeren, opvoeren. De EU heeft strengere voorschriften gezien met betrekking tot de regulering van PFAS in verschillende producten, de beperking van F-gassen, en strengere bepalingen voor rapportage, etikettering en certificering.

PFAS-beperkingen 

In 2025 zal de vraag naar EU-brede beperkingen op per- en polyfluoroalkylstoffen (PFAS) een belangrijk aandachtspunt blijven.

In september 2024 werden nieuwe beperkingen op het gebruik van PFHxA aangenomen onder de REACH-verordening. PFHxA wordt vaak gebruikt als vervanging voor PFOA — een al verboden PFAS-chemicalie.

De herziene verordening beperkt het gebruik en de verkoop van PFHxA in verschillende consumentenproducten, waaronder:

• Consumententextiel (zoals regenjassen)
• Voedselverpakkingen
• Consumptiemengsels (zoals waterdichte sprays)
• Cosmetica
• Bepaalde toepassingen van blusschuim (zoals die voor training en testen)

De beperkingen gaan in na een transitieperiode van 18 maanden tot vijf jaar, afhankelijk van hoe snel veiligere alternatieven voor producten kunnen worden gevonden. Verdere PFAS-beperkingen in de EU kunnen in de toekomst een realiteit worden. Het REACH-beperkingsvoorstel, oorspronkelijk ingediend door de autoriteiten van vijf EU-lidstaten, heeft tot doel meer dan 10.000 stoffen te beperken en wordt momenteel geëvalueerd door het Europees Chemisch Agentschap (ECHA). Het Risicobeoordelingscomité (RAC) en het Comité voor Sociaal-Economische Analyse (SEAC) van de ECHA werken in 2025 verder aan hun adviezen over het voorstel. Het is daarna aan de Europese Commissie om verder te gaan met het voorstel, in overleg met de lidstaten.

Geactualiseerde classificatie-, etiketterings- en verpakkingsvereisten voor chemicaliën

Een andere recente update op het gebied van chemicaliën is de herziening van de EU CLP-verordening (EG) 1272/2008, die in december 2024 in werking trad. Na de wijzigingen zullen fabrikanten, importeurs en afnemers van stoffen en mengsels onderworpen zijn aan herziene verplichtingen voor classificatie, etikettering en verpakking — voornamelijk vanaf 1 juli 2026.

In de praktijk introduceert dit:

• Geharmoniseerde classificatie en etikettering voor aanvullende stoffen (zoals endocriene ontregelaars)
• Verplichte deadlines voor het bijwerken van chemische etiketten
• Minimale vereisten voor digitale etikettering
• Specifieke voorwaarden voor de online verkoop van stoffen en mengsels

Deze maatregelen zijn gericht op het verder versterken van de bescherming van werknemers, consumenten en het milieu tegen gevaarlijke chemicaliën, evenals het bevorderen van een duurzamere chemische industrie.

Gefluoreerde broeikasgassen (F-gassen) 

F-gassen worden algemeen beschouwd als een belangrijke bijdrage aan de gevolgen van de opwarming van de aarde in de EU. Daarom introduceert de nieuwe F-Gasverordening (EU) 2024/573, die in maart 2024 in werking trad, strengere vereisten voor producenten, importeurs, exporteurs en gebruikers van F-gassen — evenals voor producten en apparatuur die F-gassen bevatten. Dit omvat bijvoorbeeld warmtepompen en koelsystemen. Recent zijn er verder updates aangenomen ter aanvulling op deze nieuwe verordening.

• Vanaf januari 2025 moeten bedrijven die producten verkopen die F-gassen bevatten, voldoen aan de geactualiseerde etiketteringsvereisten.
• Vanaf maart 2025 moeten bedrijven die F-gasrapporten moeten indienen, voldoen aan een geactualiseerd rapportageformat.
• De certificeringsregels voor bedrijven die met F-gassen omgaan, zijn eveneens herzien.

Bescherming van werknemers

Bedrijven in heel Europa worden ook beïnvloed door de zich ontwikkelende gebieden met betrekking tot werknemersbescherming.

Regels voor telewerken afstemmen  

Alle EU-landen hebben enige vorm van nationale regelgeving die van toepassing is op telewerken, en de meeste EU-lidstaten hebben wettelijke definities van "telewerk". De benaderingen voor het reguleren van telewerken kunnen echter sterk variëren tussen de lidstaten.

In april 2024 lanceerde de Europese Commissie een consultatie over eerlijke telewerkpraktijken en het recht op ontkoppeling, met als doel nieuwe consistente wetgeving te verkennen ter bescherming van de gezondheid en veiligheid van werknemers — en de balans tussen werk en privéleven — tijdens het werken op afstand. Hoewel de toekomst van EU-niveau ontwikkelingen op het gebied van telewerkpraktijken onzeker blijft onder de nieuwe EU-commissie, gaat de vooruitgang door op het niveau van de lidstaten.

Welzijn van werknemers in de lidstaten 

Sommige EU-lidstaten zijn al begonnen met het aannemen van wetgeving om de juridische kaders voor telewerken en het recht op ontkoppeling te verduidelijken.

Oostenrijk 
Vanaf 1 januari 2025 zijn er nieuwe regels aangenomen om de term "telewerken" opnieuw te definiëren. De dekking van ongevallenverzekering en de rapportageverplichtingen van bedrijven zijn nu ook van toepassing op werk buiten het huis van de werknemer. Dit betekent in de praktijk bijvoorbeeld dat co-workingruimtes of andere door de werknemer gekozen locaties als telewerkplekken worden beschouwd. Als gevolg van deze uitbreiding zijn werkgevers verplicht om beroepsongevallen te rapporteren die zich voordoen op andere locaties dan het huis van de werknemer, inclusief in of op weg naar een co-workingruimte.

Bulgarije 
In het voorjaar van 2024 heeft Bulgarije wetgeving aangenomen die het recht van werknemers op ontkoppeling vaststelt. De regelgeving garandeert dat werknemers op afstand niet verplicht zijn om te communiceren met, of te reageren op, hun werkgever of collega's tijdens geregelde pauzes of buiten hun contractuele werktijden.

Vanaf september 2024 kunnen bedrijven in Bulgarije ook hun gezondheids- en veiligheidsopleiding volledig op afstand uitvoeren, in plaats van persoonlijk, zoals eerder verplicht was.

About the author

Jenny Vuorenlinna is an Expert Services Manager for Enhesa. She holds a Master’s Degree in Law from the University of Helsinki. As an Expert Services Manager, she focuses on regulatory compliance and sustainability. With experience as a senior environment, health and safety regulatory consultant (for Finland, Sweden, and other Nordic countries), she helps companies better understand and stay up to date with regulatory compliance questions across jurisdictions. Read more from Jenny